Thế giới fanfiction luôn là một mảnh đất màu mỡ cho sự sáng tạo và niềm đam mê không giới hạn của cộng đồng người hâm mộ. Archive Of Our Own (AO3) đã trở thành một nền tảng không thể thiếu, nơi hàng triệu câu chuyện “fanmade” được ra đời, tái hiện và mở rộng các vũ trụ hư cấu mà chúng ta yêu thích. Từ những tựa game đình đám như Final Fantasy đến các series hoạt hình ăn khách như Arcane hay She-Ra, AO3 là nơi game thủ và người hâm mộ tìm thấy những góc nhìn mới lạ, những mối quan hệ được vun đắp bởi chính trí tưởng tượng của cộng đồng, đồng thời thể hiện sự am hiểu sâu sắc về cấu trúc cốt truyện và phát triển nhân vật. Đây không chỉ là một hoạt động giải trí đơn thuần mà còn là một thị trường nội dung tự phát khổng lồ, phản ánh rõ nét xu hướng và nhu cầu của người tiêu dùng trong ngành giải trí số.
Bảng Xếp Hạng AO3 Top 100: Tiết Lộ Xu Hướng Fandom Đang Định Hình
Mới đây, người dùng AO3 có tên centreoftheselights đã công bố các bảng xếp hạng hàng năm đáng chú ý: top 100 “ships” (các cặp đôi được người hâm mộ ghép đôi) tổng thể của năm, top 100 mọi thời đại, và đặc biệt là top 100 femslash (cặp đôi đồng tính nữ) của năm vừa qua, do sự thiếu hụt nghiêm trọng của thể loại này trong các danh sách chung. Các bảng xếp hạng này không chỉ là những con số thống kê đơn thuần; chúng là một bức tranh sống động về tâm lý cộng đồng, thể hiện rõ những mối quan tâm, khao khát và cả những điểm hạn chế trong cách fandom tự định hình và tương tác với các sản phẩm giải trí. Việc phân tích những dữ liệu này giúp chúng ta hiểu hơn về mô hình tiêu thụ nội dung, và từ đó, các nhà phát hành cũng có thể nắm bắt được thị hiếu tiềm năng.
Catradora
Có những cặp đôi quen thuộc, những cái tên mới nổi, và cả những bất ngờ lớn khiến cộng đồng không khỏi bàn tán. Một trong những điểm đáng chú ý nhất là sự mất cân bằng rõ rệt giữa các mối quan hệ đồng tính nam (gay) và đồng tính nữ (lesbian). Đồng thời, một câu hỏi lớn được đặt ra là liệu việc tiếp tục viết fanfiction về Harry Potter – một thương hiệu đang đối mặt với nhiều tranh cãi về quan điểm của tác giả gốc – có phải là một điều hợp lý trong bối cảnh văn hóa hiện tại hay không.
Trường Hợp Arcane: Cái Nhìn Từ Thống Kê Fandom
Loạt phim hoạt hình Arcane, một trong những sản phẩm chuyển thể từ game Liên Minh Huyền Thoại thành công nhất, đã kết thúc mùa thứ hai vào năm ngoái, mang đến những diễn biến quan trọng cho các mối quan hệ cốt lõi. Trong số đó, hai cặp đôi chính được cộng đồng quan tâm là Caitlyn/Vi và Jayce/Viktor.
Mối quan hệ Caitlyn/Vi được xác nhận là “canon” (chính thức) trong phần truyện của Arcane, với những cảnh lãng mạn rõ nét, bao gồm cả các cảnh hôn và cảnh thân mật, tạo nên một làn sóng phản hồi tích cực mạnh mẽ từ cộng đồng trực tuyến. Các câu chuyện fanfic và fanart về CaitVi vẫn là một phần không thể thiếu trong hoạt động hàng ngày của cộng đồng người hâm mộ. Trong bảng xếp hạng AO3, cặp đôi này đứng đầu danh sách femslash và đạt vị trí thứ ba ấn tượng trong danh sách tổng thể.
Jayce and Viktor in Arcane Season 2.
Tuy nhiên, điều gây bất ngờ là Jayce và Viktor, một cặp đôi M/M (nam/nam) không được xác nhận là lãng mạn trong cốt truyện chính, lại đứng vị trí số một trong danh sách tổng thể, vượt qua cả Caitlyn/Vi. Mối quan hệ giữa Jayce và Viktor trong Arcane được xây dựng dựa trên tình đồng chí, sự hợp tác khoa học và sau đó là sự đối đầu đầy bi kịch. Mặc dù ngôn ngữ hình thể của họ đôi khi được thể hiện rất thân mật, với những khoảnh khắc Jayce đặt tay lên Viktor hay ý tưởng họ sẽ tìm thấy nhau trong mọi vũ trụ, nhưng đây vẫn không phải là một “canon ship”. Việc Jayce/Viktor vượt mặt CaitVi trong bảng xếp hạng fanfic tổng thể cho thấy một vấn đề lớn đang tồn tại trong thế giới fandom rộng lớn.
Thách Thức Đa Dạng Trong Thế Giới Fanfiction
Việc cặp đôi Jayce và Viktor, vốn không phải “canon”, lại vượt qua Caitlyn và Vi, một mối quan hệ đồng tính nữ chính thức và được coi là một trong những mối tình đồng tính nữ chính thống nhất trong lịch sử hoạt hình và truyền hình đại chúng, nói lên rất nhiều về hiện trạng của fandom hiện nay. Đây là một sự phản ánh đáng buồn không chỉ đối với Arcane mà còn đối với toàn bộ thế giới fanfiction.
Trong top 100 “ships” tổng thể, chỉ có 6 mối quan hệ đồng tính nữ, và đa số các nhân vật trong các cặp đôi này là người da trắng. Mặc dù các nhân vật và mối quan hệ nổi bật nhất thường sẽ tự nhiên chiếm ưu thế, nhưng việc “thờ ơ” với các mối quan hệ đồng tính nữ bởi người hâm mộ không phải là điều hiếm gặp ngay cả trong các sản phẩm truyền thông chính thức. Nhiều chương trình hoặc mối quan hệ đồng tính nữ đã bị bỏ qua hoặc hủy bỏ để nhường chỗ cho các phiên bản nam giới tương tự. Từ góc độ kinh doanh nội dung, đây là một khoảng trống thị trường lớn nếu các nhà phát hành có thể đáp ứng đúng nhu cầu.
Một khía cạnh khác cần được nhìn nhận một cách nghiêm túc là số lượng lớn các cặp đôi Harry Potter trong top 100. Dù có một cộng đồng người hâm mộ tích cực, việc tiếp tục ủng hộ một thương hiệu có tác giả gốc đưa ra những quan điểm gây tranh cãi về cộng đồng LGBTQ+ lại là một dấu hiệu của sự thiếu nhận thức về tác động văn hóa. Dù người hâm mộ có thể tìm thấy bản thân trong các nhân vật khi còn trẻ, nhưng việc gắn bó với chúng nhiều năm sau đó, khi thương hiệu đi ngược lại những giá trị cốt lõi, là một vấn đề đáng suy ngẫm. Cộng đồng cần hướng tới sự tiến bộ hơn.
Arcane – Caitlyn And Vi Kiss
Fanfiction chắc chắn sẽ tiếp tục phát triển, và bảng xếp hạng AO3 năm nay chứng minh rằng hoạt động này ngày càng trở nên phổ biến. Sẽ có vô số cộng đồng trực tuyến dành riêng cho bất kỳ fandom nào, và chắc chắn họ sẽ có những “phân khu” riêng để viết truyện về các nhân vật yêu thích. Tuy nhiên, danh sách này không chỉ phản ánh văn hóa fandom mà còn là ưu tiên thực tế của các mối quan hệ – dù là đồng tính hay dị tính – trong các sản phẩm truyền thông mà chúng ta tiêu thụ. Cả hai đều cho thấy rằng chúng ta vẫn còn một chặng đường dài để đi nhằm đạt được sự đại diện cân bằng và có giá trị trong ngành giải trí.
Kết Luận: Tương Lai Của Fandom và Trách Nhiệm Cộng Đồng
Bảng xếp hạng AO3 Top 100 không chỉ là một tài liệu thống kê về các cặp đôi được yêu thích mà còn là một tấm gương phản chiếu những xu hướng và thách thức về đa dạng trong cộng đồng fandom nói riêng và ngành công nghiệp nội dung nói chung. Mặc dù sự nhiệt huyết và khả năng sáng tạo của game thủ, người hâm mộ là vô cùng đáng quý, việc tập trung quá mức vào các “ships” không phải canon hoặc những thương hiệu có vấn đề tiềm ẩn đang đặt ra câu hỏi về định hướng và giá trị của cộng đồng.
tapchigame.net tin rằng, để fandom thực sự phát triển bền vững và tích cực, mỗi thành viên cần có cái nhìn sâu sắc hơn về tác động xã hội của những nội dung mình tạo ra và tiêu thụ. Hy vọng rằng, trong tương lai, các bảng xếp hạng như AO3 Top 100 sẽ thể hiện một bức tranh đa dạng hơn, phản ánh đúng đắn các giá trị bình đẳng và tiến bộ mà cộng đồng game thủ Việt Nam và thế giới đang hướng tới. Hãy cùng nhau xây dựng một cộng đồng fandom không chỉ sáng tạo mà còn có trách nhiệm và thấu hiểu!
